Huyết Áp Thấp Liên Quan Đến Tỷ Lệ Tử Vong Cao Ở Bệnh Nhân Thận Mạn

Huyết Áp Thấp Liên Quan Đến Tỷ Lệ Tử Vong Cao Ở Bệnh Nhân Thận Mạn Tính

Nhiều nghiên cứu quan sát đã chứng minh rằng huyết áp thấp có liên quan đến tiên lượng xấu hơn ở bệnh nhân thận mạn tính . Phân tích nhóm phụ trong nghiên cứu SPRINT cho thấy, ở bệnh nhân thận mạn tính, việc đặt mục tiêu kiểm soát huyết áp dưới 120 mmHg không có lợi như đối với dân số chung . Mặc dù suy dinh dưỡng và viêm nhiễm phổ biến ở những bệnh nhân thận mạn tính nghiêm trọng, nhưng nhóm này thường bị loại trừ khỏi các thử nghiệm lâm sàng.

Chúng tôi đã hợp tác với Phó giáo sư Hồng Khải Trí của Khoa Thận tại Đại học Y khoa Cao Y để hoàn thành một nghiên cứu tập trung vào bệnh nhân thận tại Đài Loan, được công bố vào tháng 2 năm 2020 trên tạp chí nổi tiếng "Kidney International" [5]. Do đó, chúng tôi có cơ hội nhận giải thưởng bài báo đầu tiên từ tay Chủ tịch Hiệp hội Y học Thận Đài Loan, ông Hoàng Thượng Chí, trao bởi Hiệu trưởng Thái Nhĩ Hùng. Nghiên cứu này phân tích 2.441 bệnh nhân thận mạn tính giai đoạn 3-5, cho thấy huyết áp càng thấp thì nguy cơ các biến cố tim mạch và tử vong càng cao. Phạm vi huyết áp an toàn nhất là 120-129/70-79 mmHg, và không nên thấp hơn 110/70 mmHg.

Huyết áp thấp có liên quan đáng kể đến suy dinh dưỡng và viêm nhiễm mạn tính, nghĩa là bệnh nhân thận mạn tính có huyết áp thấp thường dễ bị suy dinh dưỡng, và ngược lại. Suy dinh dưỡng còn tăng nguy cơ huyết áp thấp, và chúng tôi phát hiện rằng bệnh nhân thận mạn tính bị suy dinh dưỡng và huyết áp thấp có liên quan đến tăng nguy cơ phải chạy thận.

Đối với bệnh nhân chạy thận, dù là chạy thận nhân tạo hay thẩm phân phúc mạc, huyết áp thấp đều liên quan đến tỷ lệ tử vong cao. Một nghiên cứu dịch tễ học lớn năm 2018 ở Mỹ bao gồm hơn 110.000 bệnh nhân chạy thận nhân tạo cho thấy những bệnh nhân có huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg có tỷ lệ tử vong tăng 57% so với những bệnh nhân có huyết áp tâm thu trong khoảng 110-120 mmHg [6]. Đối với bệnh nhân thẩm phân phúc mạc, kết quả tương tự cũng được ghi nhận, khi huyết áp tâm thu dưới 111 mmHg thì tỷ lệ tử vong tăng gấp đôi [7].

Tóm lại, dù ở bệnh nhân thận mạn tính chạy thận hay chưa chạy thận, cần tránh để huyết áp tâm thu dưới 110 mmHg. Đồng thời, cần lưu ý đến các vấn đề suy dinh dưỡng hoặc viêm nhiễm mạn tính ở bệnh nhân huyết áp thấp. Điều này rất quan trọng đối với bệnh nhân, gia đình và bác sĩ. Những kết quả từ y học chứng cứ này được tổng hợp từ các nghiên cứu và dữ liệu của đội ngũ nghiên cứu bệnh thận mạn tính tại Đài Loan và trên thế giới. Độc giả, nếu bản thân hoặc gia đình có vấn đề về huyết áp và kiểm soát huyết áp, nên lưu ý rằng huyết áp không phải càng thấp càng tốt. Hướng dẫn điều trị tăng huyết áp mới nhất đã khuyến nghị kiểm soát huyết áp ở mức huyết áp tâm thu gần 130 mmHg và huyết áp tâm trương trong khoảng 70-79 mmHg. Nghiên cứu của chúng tôi cung cấp bằng chứng y học mạnh mẽ, dựa trên nhóm bệnh nhân thận mạn tính tại Đài Loan, phản ánh chính xác tình hình tại đây.

Mối Liên Quan Giữa Huyết Áp Thấp và Bệnh Thận Mạn Tính

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng huyết áp thấp có thể liên quan đến tỷ lệ tử vong cao ở bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính (CKD). Điều này đặc biệt quan trọng vì huyết áp thấp không chỉ là một triệu chứng mà còn có thể là một yếu tố góp phần gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho bệnh nhân CKD.

Nghiên Cứu và Phát Hiện

1. Nghiên Cứu Quan Sát:

   • Nhiều nghiên cứu quan sát đã chứng minh rằng huyết áp thấp liên quan đến tiên lượng xấu hơn ở bệnh nhân CKD. Ví dụ, một phân tích từ nghiên cứu SPRINT cho thấy ở bệnh nhân CKD, việc kiểm soát huyết áp dưới 120 mmHg không có lợi so với dân số chung​ 

2. Nghiên Cứu Tại Đài Loan:

   • Một nghiên cứu tại Đài Loan phân tích 2.441 bệnh nhân CKD giai đoạn 3-5, cho thấy huyết áp thấp có liên quan đến nguy cơ cao hơn về các biến cố tim mạch và tử vong. Mức huyết áp an toàn nhất được tìm thấy là 120-129/70-79 mmHg, và không nên thấp hơn 110/70 mmHg. Nghiên cứu này cũng cho thấy mối liên hệ giữa huyết áp thấp với suy dinh dưỡng và viêm mãn tính​ 

3. Nghiên Cứu Về Bệnh Nhân Chạy Thận:

   • Một nghiên cứu dịch tễ học lớn năm 2018 ở Mỹ bao gồm hơn 110.000 bệnh nhân chạy thận nhân tạo cho thấy những bệnh nhân có huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg có tỷ lệ tử vong tăng 57% so với những bệnh nhân có huyết áp tâm thu trong khoảng 110-120 mmHg​ . Kết quả tương tự cũng được ghi nhận ở bệnh nhân thẩm phân phúc mạc, với tỷ lệ tử vong tăng gấp đôi khi huyết áp tâm thu dưới 111 mmHg​ 

Nguyên Nhân và Ảnh Hưởng

• Suy Dinh Dưỡng và Viêm Mãn Tính: Huyết áp thấp thường đi kèm với suy dinh dưỡng và viêm mãn tính ở bệnh nhân CKD. Những yếu tố này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn tăng nguy cơ tử vong​
• Tác Động Đến Hệ Tim Mạch: Huyết áp thấp làm giảm lưu lượng máu đến các cơ quan, bao gồm cả thận và tim, gây ra các biến chứng nghiêm trọng về tim mạch, đặc biệt là ở bệnh nhân CKD​ 

Khuyến Cáo

1. Kiểm Soát Huyết Áp: Đối với bệnh nhân CKD, cần duy trì huyết áp ở mức 120-129/70-79 mmHg. Tránh để huyết áp tâm thu dưới 110 mmHg để giảm nguy cơ các biến chứng​ 
2. Giám Sát Sức Khỏe Định Kỳ: Bệnh nhân CKD nên được theo dõi sức khỏe thường xuyên để kiểm tra huyết áp, dinh dưỡng và các chỉ số viêm. Điều này giúp phát hiện sớm và quản lý kịp thời các biến chứng​ 

Kết Luận

Huyết áp thấp có liên quan đến tỷ lệ tử vong cao ở bệnh nhân thận mạn tính. Do đó, việc duy trì mức huyết áp phù hợp, kết hợp với giám sát sức khỏe định kỳ và quản lý dinh dưỡng là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ tử vong và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân CKD.

Tài liệu tham khảo

1. Observational modeling of strict vs conventional blood pressure control in patients with chronic kidney disease. 
   Kovesdy CP, Lu JL, Molnar MZ, et al. JAMA Intern Med. 2014;174:1442–1449. 
2. Age and outcomes associated with BP in patients with incident CKD.  
   Kovesdy CP, Alrifai A, Gosmanova EO, et al. Clin J Am Soc Nephrol. 2016;11:821–831. 
3. Blood pressure parameters are associated with all-cause and cause-specific mortality in chronic kidney disease.  
   Navaneethan SD, Schold JD, Jolly SE, et al. Kidney International 2017;92:1272–1281. 
4. Effects of intensive BP control in CKD.  
   Cheung AK, Rahman M, Reboussin DM, et al. J Am Soc Nephrol. 2017;28:2812–2823. 
5. Blood Pressure Modifies Outcomes in Patients with Stage 3 to 5 Chronic Kidney Disease 
   Chiang HP, Chiu YW, Lee JJ, Hung CC*, Hwang SJ, Chen HC. Kidney International (2020) 97(2) 402-413 
6. Intradialytic hypotension, blood pressure changes and mortality risk in incident hemodialysis patients 
   Chou JA, Streja E, Nguyen DV, Rhee CM, Obi Y, Inrig JK, Amin A, Kovesdy CP, Sim JJ, Kalantar-Zadeh K. Nephrol Dial Transplant. 2018 Jan 1;33(1):149-159. 
7. The association between BP and mortality in patients on chronic peritoneal dialysis  
   Goldfarb-Rumyantzev AS, Baird BC, Leypoldt JK, Cheung AK. Nephrol Dial Transplant. 2005 Aug;20(8):1693-701.